پاره شدن تسمه تایم خودرو از بدترین اتفاقی است که می تواند برای خودروی هر فردی پیش بیاید. زمانی که در حال رانندگی هستید و ماشین یک دفعه می ایستد و دیگر حرکت نمی کند می تواند به دلیل خرابی و اختلال در عملکرد تسمه تایم خودرو باشد. خرابی تسمه تایم می تواند خرابی و اختلال در عملکرد دیگر قطعات را هم به دنبال داشته باشد. با امداد خودرو اصفهان همراه باشید تا در مورد علائم خرابی تسمه تایم و مشکلات ناشی از پاره شدن تسمه تایم و راه های برخورد با این مشکل را بیشتر بدانید :
تسمه تایم خودرو یک قطعه حیاتی است که در عملکرد صحیح موتور خودرو نقش اساسی دارد. تسمه تایم خودرو مسئولیت هماهنگ کردن حرکت سوپاپها و پیستونها در موتور به منظور اجتناب از برخورد آنها و اتصال میل بادامک به میل لنگ را دارد. برای اغلب خودروها تعیین زمان تعویض تسمه تایم خیلی مهم است.
تسمه تایم وظیفه زمانبندی صحیح بین میللنگ و میلسوپاپ را بر عهده دارد. اما این تسمه، با وجود اهمیتش، عمر مشخصی داشته و تعویض به موقع ان اهمیت قابل توجهی دارد.
تسمه تایم عموماً از موادی مانند لاستیک استوانهای و نخ پلی استر تشکیل شده که این تسمهها به دلیل فرسایش ممکن است پاره یا ساییدگی در دندانههایش پیدا کند. از این رو میتواند منجر به آسیبهای جدی در موتور شود. به همین دلیل بررسی و تعویض منظم تسمه تایم بسیار اهمیت دارد تا از وقوع مشکلات جدی در موتور جلوگیری شود.
دقت داشته باشید که تعویض تسمه تایم و زمانبندی آن بسته به نوع و مدل خودرو متفاوت است و برای تعویض تسمه تایم باید به دفترچهی راهنمای خودرو مراجعه کنید تا زمان تعویض آن را دریابید.
نکته مهم دیگر این است که اگر در جاده یا خیابان تسمه تایم خودرو شما پاره شد به هیچ عنوان خودرو را حرکت ندهید و با تماس با امداد خودرو درخواست یدک کش کنید تا خودرو شما را به صورت استاندارد به مکانیکی حمل کند.
سوال خیلی از رانندگان اینه که زمان دقیق تعویض تسمه تایم چه موقع هست؟ یا اینکه اگه این تعویض رو انجام ندیم، چه اتفاقی برای خودرومون میافته؟ یا اینکه اگه تسمه تایم یهو پاره بشه، چه بلایی سر موتورمون میاد؟ یا اینکه علائم خرابی تسمه تایم چیست؟ و خیلی سوالهای دیگه که تو این مطلب سعی خواهیم کرد به آنها پاسخ دهیم .
تسمه تایم چیست ؟
موتورهای احتراق داخلی چهار مرحله اصلی مکش، تراکم، انفجار و تخلیه را طی میکنند. هنگام انفجار در محفظه احتراق، پیستونها شروع به حرکت خطی کرده و این حرکت خطی توسط میللنگ به حرکت دورانی تبدیل میشود. برای کنترل ورود و خروج هوا به موتور، سوپاپهایی تعبیه شدهاند که حرکت آنها توسط تسمه تایم هماهنگ میشود. تسمه تایم با ایجاد ارتباط دقیق و هماهنگ بین میللنگ و میلسوپاپ، عملکرد صحیح موتور را تضمین میکند.
در برخی خودروها به جای تسمه تایم، از زنجیر تایم یا دنده تایم استفاده میشود. هر یک از این قطعات مزایا و معایب خاص خود را دارند. زنجیر تایم به دلیل عمر طولانیتر، در بسیاری از خودروها مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، زنجیر تایم نسبت به تسمه تایم سنگینتر بوده، صدای بیشتری تولید میکند و به روغنکاری مداوم نیاز دارد. همچنین، تعمیر و تعویض زنجیر تایم دشوارتر و پرهزینهتر است.
تسمه تایم از جنس پلاستیک نرم و چند لایه ساخته شده است. لایه بیرونی معمولاً از پارچه مقاوم، لایه میانی از فایبرگلاس و لایه داخلی از پلاستیک تقویت شده با الیاف ساخته میشود. دندانههای تسمه نیز از جنس پلیآمید بوده و انعطافپذیری بالایی دارند. تسمه تایم نسبت به زنجیر تایم سبکتر، بیصداتر و ارزانتر است. اما عمر مفید آن کمتر بوده و در برابر کشش و دما حساستر است.
مزایا و معایب تسمه تایم |
|
مزایای تسمه تایم |
معایب تسمه تایم |
وزن کمتر و کاهش مصرف سوخت | عمر مفید کمتر |
صدای کمتر | مقاومت کمتر در برابر کشش و دما |
هزینه تعویض پایینتر | محدودیت در انتقال نیرو |
سهولت در تعویض و بررسی |
در نهایت، انتخاب بین تسمه تایم و زنجیر تایم به عوامل مختلفی مانند نوع موتور، شرایط کارکرد خودرو و هزینهها بستگی دارد و بر همین اساس شرکتهای خودرو ساز اقدام به انتخاب تسمه تایم یا زنجیرتایم میکنند.
علائم پاره شدن تسمه تایم خودرو
یکی از روشهای تشخیص پاره شدن تسمه تایم خودرو، مشاهده تغییرات نامناسب در عملکرد موتور است. برخی از علائم پاره شدن تسمه تایم خودرو شامل صداهای نامناسب از موتور، عدم تطابق موتور، عدم عملکرد صحیح و افت کارایی میشود.
در صورتی که تسمه تایم خودرو دچار مشکل شده ممکن است که هیچ گونه علامتی را از خود نشان ندهد و یک باره دچار اختلال گردد. در بعضی مواقع هم ممکن است با خرابی تسمه تایم خودرو شاهد علائمی در خودرو باشیم.
موتور ناپایدار
اگر تسمه تایم پاره شده باشد، موتور خودرو ناپایدار و نامنظم عمل می کند و در بیشتر حالات خودرو اصلاً روشن نمی شود. زمانی که تسمه تایم خودرو دچار پارگی شده باشد زمانبندی موتور دچار مشکل می شود و اینگونه خرابی جدی در موتور اتفاق می افتد.
همانطور که گفته شد یکی از دلایل روشن نشدن خودرو پاره شدن تسمه تایم است. در این حالت تسمه تایم اتصال کامل میل بادامک و میل لنگ را ایجاد نمی کند و خطر باز و بسته شدن سوپاپ در مواقع نادرست و یا تزریق سوخت توسط پمپ بنزین به داخل محفظه در زمان نادرست انجام می شود و در این صورت احتمال ایجاد جرقه در زمان نادرست را خواهید داشت یا اینکه اصلا جرقه ای ایجاد نمی گردد. آتش سوزی مادام، موتور می تواند موتور خودرو را دچار مشکل سازد.
مشکل در استارت زدن
در این شرایط موتور در زمان شعله ور شدن به درستی عمل نمی کند و سبب می شود تا سیلندر های موتور خودرو در زمان حرکت، باز و بسته شوند و در نتیجه نارسایی خودرو را به دنبال دارد که باید تسمه تایم بلافاصله تعویض گردد.
صدای نامناسب
شنیدن صداهای جیرجیر یا تقتق از ناحیه موتور میتواند نشاندهنده سایش یا پارگی تسمه تایم باشد. پاره شدن تسمه تایم خودرو ممکن است منجر به صداهای زنگ زدن یا ترکیدن در موتور شود. زمانی که تسمه تایم دچار مشکل باشد صدای تیک تاک می دهد و این صدا بسیار تکرار می شود و شبیه صداهای معمول موتور ماشین نیست.
در برخی از موارد در هنگام خرابی تسمه تایم صدای جیرجیر ایجاد می شود که این مشکل ممکن است به دلایل متعددی ایجاد شده باشد از جمله شتاب بیش از حد یا حتی ترمز بیش از حد ایجاد می شود. توجه داشته باشید که تغییر صدای خودرو یکی از مهم ترین علائم خرابی تسمه تایم است.
از کار افتادن دور موتور یا افزایش دور موتور
کاهش قدرت موتور، لرزش و صدای غیرعادی از علائم خرابی تسمه تایم هستند. اگر تسمه تایم پاره شده باشد، ممکن است موتور نتواند به طور صحیح تقسیم سوخت و هوا را وارد سیلندرها کند، که منجر به از دست رفتن توان موتور میشود. تسمه تایم خودرو دندانه دندانه است و در زمان حرکت تسمه تایم دندانه ای می چرخد. اگر این دندانه ها ساییده شوند و یا از بین بروند در این صورت هنگام تعویض دنده، خودرو می ایستد.
اگر تسمه تایم شل شده باشد و یا دندانه هایش از بین رفته باشد، خودرو شروع به لرزش کرده و در زمان شتاب موتور، دور موتور بالا می رود.
روشن شدن چراغ چشمک زن خودرو
در برخی از خودروها، پاره شدن تسمه تایم ممکن است باعث روشن شدن چراغ چشمک زن خودرو که مربوط به موتور یا ترمز است می شود. در هنگام خرابی تسمه تایم این چراغ چشمک زن کد همبستگی شافت، سی ای ام میل لنگ را نشان می دهد.
نشت روغن از جلوی خودرو
نشت روغن از کاور تسمه تایم یکی از عوامل شل شدگی و یا پارگی و اختلال در عملکرد در تسمه تایم است. زمانی که کاور تسمه تایم و یا واشر سرسیلندر موتور از بین می رود و یا ترک می خورد و یا به نحوه اشتباه نصب می شود، نشت روغن در خودرو را داریم که معمولا به گرمای بیش از اندازه ی موتور منجر می شود و اینگونه تسمه تایم از بین می رود.
وقتی که شما یک یا چند تا از این علائم را تجربه میکنید، بهتر است خودرو را تا جایی که امکان دارد بررسی کرده و در صورت لزوم به یک تعمیرگاه مکانیکی خودرو مراجعه نمایید.
افزایش دود اگزوز و گرم شدن موتور
افزایش دود اگزوز نشاندهنده اختلال در عملکرد احتراق موتور است که میتواند ناشی از خرابی تسمه تایم باشد همچنین عدم هماهنگی در زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپها به دلیل خرابی تسمه تایم میتواند باعث گرم شدن بیش از حد موتور شود.
نحوه ی بررسی و چکاب تسمه تایم
تسمه تایم یک قطعه مهم در خودرو می باشد که قابل تعویض است. زمانبندی مهمترین نکته در بررسی عملکرد یک سیستم می باشد. معمولا هر ۱۰۰۰۰ کیلومتر کاردکرد خودرو باید تسمه تایم بررسی شده و در صورت نیاز تعویض گردد. برای بررسی و چکاب تسمه تایم در خودرو، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
بررسی چشمی تسمه تایم
در خودرو ها درگاه هایی برای بررسی تسمه تایم گذاشته شده که می توانید از طریق این درگاه ها تسمه تایم را ببینید و آن را بررسی نمایید. روی تسمه تایم پوشش کوچکی وجود دارد که می توانید بدون نیاز به برداشتن کل پوشش، به صورت چشمی به بررسی تسمه تایم بپردازید. با چشم می توان هم مشکلاتی چون از بین رفتن دنده های تسمه تایم و یا پارگی در آن را بررسی نمود و هم اینکه می توانید شل بودن و سفت بودن تسمه تایم را چک کنید.
استفاده از چراغ زمانبندی
بهترین حالت برای جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی این است که سلامت تسمه تایم را با چراغ زمانبندی بررسی کنید. برای انجام این روش باید دستگاه را به باتری ماشین متصل کنید و بعد از انجام تنظیمات لازم، خودرو را روشن نمایید. علامتی را روی پولی بزنید و در حالتی که موتور روشن است چراغ را روی پول گذاشته و دور موتور را بچرخانید.
اگر علامت روی پول در جای خود ثابت است تسمه تایم و یا زنجیر تایم خودرو سالم می باشد و اگر در جای خود قرار نداشته باشد، خرابی تسمه تایم را نشان می دهد.
چرا تسمه تایم خودرو پاره می شود؟
مطمئنا اگر بدانید چه عواملی سبب پاره شدن تسمه تایم خودرو می شود قطعا این موارد را رعایت می کنید تا تسمه تایم خودرو برایتان بیشتر عمر کند.
بالابودن کیلومتر ماشین
هر ۶۰۰۰۰ کیلومتر کارکرد، یکبار باید تسمه تایم تعویض گردد و این یعنی اگر کیلومتر بیشتری را با این تسمه تایم طی نمایید فرسوده می شود و در نهایت به پارگی و تمام مشکلات بعدش می رسد. پس حتما به کیلومتر ماشین توجه نمایید.
استفاده از تسمه تایم ارزان و نامرغوب
تسمه تایم قطعه مهمی است و باید جنس خوبی داشته باشد تا زودتر از ۶۰۰۰۰ کیلومتر پاره نشود و یا دچار آسیب نگردد.
نصب اشتباه و غیر اصولی تسمه تایم
نصب تسمه تایم قلق دارد و کار هرکسی نیست. برای نصب و یا تعویض تسمه تایم حتما به متخصصین این امر مراجعه فرمایید. چرا که شل بودن و یا سفت بودن بیش از حد تسمه تایم، تبعات زیادی را در خودرو به دنبال دارد و در نهایت باعث خرابی تسمه تایم خواهد شد.
خرابی واتر پمپ
خرابی و اختلال در واتر پمپ خودرو سبب خرابی تسمه تایم می شود. زمانی که واتر پمپ خراب می شود آب رادیاتور نشتی کرده و این آب اسیدی، سبب خوردگی و پارگی تسمه تایم خواهد شد.
خرابی کاسه نمد خودرو
اگر کاسه نمد خودرو خراب باشد، روغن موتور نشتی کرده و این روغن سبب فرسودگی تسمه تایم می شود.
پاره شدن تسمه دینام
اگر تسمه دینام خودرو خراب باشد تسمه تایم هم دچار اختلال در عملکرد می شود و در نتیجه باعث خرابی تسمه تایم می شود.
صدای پاره شدن تسمه تایم خودرو
صدای پاره شدن تسمه تایم خودرو به طور ناگهانی و بلند است و شبیه به صدای انفجار یا شلیک اسلحه توصیف شده است. تسمه تایم قطعهای حیاتی در موتور خودرو است و وظیفه دارد تا زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپها را تنظیم کند. صدای پاره شدن تسمه تایم خودرو به دلیل جدا شدن ناگهانی تسمه از روی دندانههای فولیها و چرخش آزادانه آنها ایجاد میشود. این صدا به دلیل اصطکاک ناگهانی قطعات موتور که دیگر توسط تسمه تایم هماهنگ نمی شوند، ایجاد می شود.
علاوه بر صدای بلند، ممکن است علائم دیگری نیز از پاره شدن تسمه تایم خودرو مشاهده کنید، مانند:
- خاموش شدن ناگهانی موتور: با پاره شدن تسمه تایم، دیگر میل سوپاپ ها و میل لنگ به طور همزمان حرکت نمی کنند و موتور به طور ناگهانی خاموش می شود.
- عدم استارت خوردن خودرو: پس از پاره شدن تسمه تایم، موتور دیگر قادر به چرخش نیست و در نتیجه استارت نمی خورد.
- دود از اگزوز: در برخی موارد، پاره شدن تسمه تایم می تواند باعث نشت روغن یا مایع خنک کننده به داخل محفظه احتراق شود و دود از اگزوز خارج شود.
- روشن شدن چراغ چک موتور: در برخی از خودروها، پاره شدن تسمه تایم می تواند باعث روشن شدن چراغ چک موتور شود.
اگر هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید، به هیچ وجه سعی نکنید موتور را استارت بزنید. زیرا این کار می تواند به موتور آسیب جدی برساند.
پاره شدن تسمه تایم خودرو میتواند به آسیبهای جدی موتور منجر شود، از جمله خم شدن سوپاپها، شکستن پیستونها و آسیب به سیلندرها. برای جلوگیری از پاره شدن تسمه تایم، باید آن را به طور دورهای (معمولاً هر ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر) تعویض کرد و در صورت مشاهده علائم خرابی تسمه تایم ، مانند ساییدگی، پارگی، یا ترک خوردگی، باید بلافاصله آن را تعویض کرد.
صدای جیرجیر یا تق تق از موتور ، کاهش قدرت موتور ، مشکل در روشن شدن ماشین ، لرزش موتور ، روشن شدن چراغ چک موتور میتواند از علایم هشدار دهنده برای امکان پاره شدن تسمه تایم باشد.
تسمه تایم پاره شده قابل تعمیر نیست و باید به طور کامل تعویض بشه به همین دلیل برای اینکه در مسیر نمانید و هزینه های حمل و یدک کشی خودرو بهتون تحمیل نشه بهتره که تسمه تایم رو به طور منظم بررسی و تعویض کنید تا از پاره شدن ناگهانی اون جلوگیری کنید.
زمان تعویض تسمه تایم
زمان دقیق تعویض تسمه تایم به عوامل مختلفی از جمله نوع خودرو و شرایط کارکرد آن بستگی دارد. این اطلاعات معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو ذکر شده است. بهطور کلی، کارخانه سازندگان خودرو بازه زمانی تقریبی بین شصت هزار تا صد و بیست هزار کیلومتر را برای تعویض تسمه تایم پیشنهاد میکنند.
اما نکته مهم این است که تنها کیلومتر کارکرد ملاک تعویض تسمه تایم نیست. عوامل دیگری مانند مدت زمان عدم استفاده از خودرو، شرایط آب و هوایی و نحوه رانندگی نیز بر عمر مفید تسمه تایم تأثیرگذار هستند. تسمه تایمها دارای تاریخ انقضای مشخصی هستند و پس از گذشت چند سال، حتی بدون استفاده، خاصیت خود را از دست میدهند.
عوامل مختلفی میتوانند باعث کاهش عمر مفید تسمه تایم و نیاز به تعویض زودهنگام آن شوند برای مثال رانندگی با دور موتور بالا و شتابگیریهای ناگهانی فشار زیادی بر روی تسمه تایم وارد کرده و باعث سایش زودهنگام آن میشود. همچنین نفوذ روغن به روی تسمه تایم باعث کاهش عمر مفید آن میشود.
کشیدن دنده معکوس در سرعتهای بالا نیز فشار زیادی بر روی تسمه تایم وارد میکند. همچنین استفاده از دنده نامناسب در سربالاییها باعث افزایش بار روی موتور و در نتیجه افزایش فشار بر روی تسمه تایم میشود.
نکات مهم در خصوص زمان تعویض تسمه تایم
همانطور که گفته شد یکی از سوالات رایجی که در خصوص تسمه تایم مطرح میشود، زمان مناسب برای تعویض آن است. در ادامه با امداد خودرو اصفهان همراه باشید تا به برخی از نکات مهم در این زمینه بپردازیم.
تعویض تسمه تایم در خودروهای بلااستفاده
اگر خودرویی برای مدت طولانی در پارکینگ بلااستفاده مانده باشد، حتی اگر کیلومتر کارکرد آن کم باشد، توصیه میشود قبل از استفاده مجدد، تسمه تایم آن تعویض شود. با گذشت زمان، تسمه تایمها خاصیت خود را از دست میدهند و ممکن است در اثر عوامل مختلف مانند تغییرات دمایی، ترک بخورند یا سفت شوند.
زمان تعویض تسمه تایم بر اساس کیلومتر و سال
برای تعیین زمان تعویض تسمه تایم، علاوه بر کیلومتر کارکرد، باید به زمان استفاده از خودرو نیز توجه کرد. معمولاً کارخانه سازنده خودرو، بازه زمانی مشخصی را برای تعویض تسمه تایم تعیین میکند. هر کدام از این دو عامل (کیلومتر یا زمان) که زودتر فرا برسد، ملاک تعویض خواهد بود. به عنوان مثال، اگر کیلومتر کارکرد خودرو به مقدار مشخص شده برسد، حتی اگر زمان کمتری از عمر تسمه تایم گذشته باشد، باید آن را تعویض کرد.
توصیه میشود هر ساله تسمه تایم را از نظر ظاهری بررسی کنید. در این بررسی باید به دنبال ترک خوردگی، شکستگی دندانهها، ساییدگی و سایر علائم فرسودگی باشید. حتی اگر یک دندانه نیز آسیب دیده باشد، میتواند باعث اختلال در عملکرد موتور شود.
برای اطلاع دقیق از زمان تعویض تسمه تایم خودرو، بهتر است به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. در این دفترچه، اطلاعات کاملی در مورد مشخصات فنی خودرو و دستورالعملهای نگهداری از آن ارائه شده است.
تسمه تایم یکی از قطعات حیاتی موتور خودرو است و تعویض به موقع آن از اهمیت بالایی برخوردار است. نادیده گرفتن علائم فرسودگی تسمه تایم میتواند منجر به آسیبهای جدی به موتور خودرو شود. بنابراین، توصیه میشود به توصیههای کارخانه سازنده و مکانیک متخصص توجه کرده و در صورت لزوم، نسبت به تعویض تسمه تایم اقدام کنید.
اگر تسمه تایم رد کند چه اتفاقی می افتد
یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد پارگی تسمه تایم مطرح میشود، عواقب آن برای موتور خودرو است. در صورت پارگی تسمه تایم، اولین قطعاتی که آسیب میبینند، سوپاپها هستند. در حالت ایدهآل، فاصله مشخصی بین سوپاپها و پیستونها وجود دارد تا از برخورد آنها جلوگیری شود. اما با پارگی تسمه تایم، این فاصله از بین رفته و سوپاپها ممکن است به پیستونها برخورد کنند. در بهترین حالت، سوپاپها خم شده و در بدترین حالت، سوپاپها، سرسیلندر و حتی جداره سیلندر آسیب جدی میبینند. این آسیبها هزینههای سنگینی را برای تعمیر موتور خودرو به همراه خواهد داشت.
بنابراین، جلوگیری از پارگی تسمه تایم از اهمیت ویژهای برخوردار است. بسیاری از افراد تصور میکنند که تسمه تایم درون موتور قرار دارد و قابل مشاهده نیست. این تصور اشتباه است. تسمه تایم در قسمت فوقانی موتور و در پشت یک کاور پلاستیکی قرار دارد. این کاور از تسمه تایم در برابر آلودگی و آسیبهای خارجی محافظت میکند.
برای بررسی ظاهری تسمه تایم، میتوان کاور محافظ را باز کرده و تسمه را از نظر ترک خوردگی، شکستگی دندانهها و ساییدگی بررسی کرد. این بررسی باید حداقل سالی یکبار انجام شود. اگر خودتان به نحوه باز کردن کاور و بررسی تسمه تایم مسلط نیستید، بهتر است از یک مکانیک متخصص کمک بگیرید.
در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا مشکوک شدن به سلامت تسمه تایم، باید در اسرع وقت نسبت به تعویض آن اقدام کنید.