تصادفات رانندگی از جمله مواردی است که در ایران بسیار اتفاق افتاده و جان بسیاری از افراد را در کام خود می کشد. بسیاری از تصادفات بر اثر خواب آلودگی راننده صورت می گیرد. رانندگی طولانی می تواند راننده را خسته و خواب آلود کند و یا اینکه راننده خواب آلود پشت فرمان می نشیند و اینگونه حادثه آفریده می شود. ما در این مقاله از سایت امداد خودرو اصفهان قصد داریم شما را با چگونگی رفع خواب آلودگی حین رانندگی آشنا سازیم.
استراحت کافی در هر شب می تواند به طور بالقوه سبب رفع خواب آلودگی حین رانندگی شود، رانندگان باید اقدامات لازم را برای اطمینان از هوشیاری و احتیاط پشت فرمان انجام دهند. این موارد شامل پرهیز از مصرف الکل، مسکن ها یا داروهای خواب آور می باشد که باید در صورتی که قصد رانندگی دارید از مصرف این موارد اجتناب نمایید.
خواب آلودگی حین رانندگی
ممکن است باور داشته باشید که وقتی خواب‌آلود رانندگی می‌کنید، می‌توانید جلوی خوابتان را بگیرید، اما بدانید که نمیتوانید. حتی ممکن است ندانید که چرت زده اید. در صورت کم خوابی، رانندگی در مسافت های طولانی بدون استراحت، سفر در شب، رانندگی به تنهایی، رانندگی در بزرگراه های طولانی روستایی، مصرف داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند و نوشیدن الکل از رانندگی اجتناب نمایید.
هرکسی می‌تواند اثرات خواب ناکافی را تجربه کند، اما برخی افراد بیشتر مستعد رانندگی خواب‌آلود هستند. از جمله رانندگان تجاری ( رانندگان کامیون های یدک کش، نیمه کامیون، تریلر و سایر وسایل نقلیه بزرگ ) استفاده می کنند. کارگران شیفتی که در شب کار می کنند یا شیفت کاری آنها نسبتا طولانی است. افراد مبتلا به اختلالات خواب که باعث از دست دادن خواب و یا اختلال در تنفس در خواب می شوند. کسانی که داروهایی مصرف می کنند که باعث خواب آلودگی می شود.
علاوه بر این، برخی از محیط‌های رانندگی خطر تصادفات مرتبط با رانندگی خواب‌آلود را افزایش می‌دهند. بیشتر این برخوردها یا در اواخر بعد از ظهر یا بین ساعات ۱۲ صبح تا ۶ صبح رخ می دهد. هر دوی این زمان‌ها همزمان با کاهش انرژی طبیعی بدن است که توسط ساعت شبانه‌روزی کنترل می‌شود، یک سیستم زمان‌سنجی داخلی که خواب، اشتها و سایر فرآیندهای بدن را تنظیم می‌کند.
بسیاری از رانندگان خواب آلود هنگام وقوع تصادف مسافر ندارند و تعداد قابل توجهی از این تصادفات در جاده ها و بزرگراه های روستایی رخ می دهد.
اگر در حین رانندگی دچار خواب آلودگی یا متوجه یکی از علائم هشدار دهنده ذکر شده در بالا شدید، باید در اسرع وقت رانندگی را متوقف کنید. به ایستگاه استراحت بعدی یا هر فضای امن و روشن دیگری بروید که به شما امکان این را می دهد که با خیال راحت خودرو را پارک کنید. یک چرت ۲۰ دقیقه ای باید شما را به اندازه کافی سرحال و هوشیار کند، اما در صورت نیاز زمان بیشتری را صرف است راحت نمایید.
برای رفع خواب آلودگی حین رانندگی چه باید کرد؟
- قبل از اینکه رانندگی طولانی داشته باشید باید به اندازه ی استاندارد استراحت داشته باشید. خواب کافی لازمه ی یک رانندگی طولانی است و اینگونه در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر عمل کند.
- خوردن صبحانه کامل و پر انرژی می تواند توانایی جسمی، انرژی و هوشیاری فرد را در نیمه اول روز بالا ببرد و در رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک کند.
- رانندگی در هوای گرم و بدون تهویه مناسب سبب می شود تا اکسیژن کمی به مغز برسد و خواب آلودگی را در فرد افزایش دهد، همچنین گرمای شدید افزایش فشار عصبی و سرگیجه را به دنبال خواهد داشت. نسیم خنک به هوشیار ماندن فرد کمک کرده و تا حدودی خستگی را از بین می برد و در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر می باشد.
- توصیه می شود که در طول سفر غذاهای سبک میل نمایید چرا که خوردن غذاهای چرب و سخت هضم می تواند خواب آلودگی را برایتان رقم بزند. پس غذا های سبک و زود هضم می تواند برای رانندگی کردن مفید بوده در رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک کند.
- در رانندگی طولانی باید در فواصل مشخص توقف داشته باشید و از هوای تازه تنفس کنید. همین توقف و استراحت کوتاه می تواند دقت و تمرکز را در شما افزایش داده و فعالیت مغز را بهبود بخشد. توصیه می شود در هر دو ساعت رانندگی ده یا پانزده دقیقه استراحت داشته باشید تا در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر باشد.
- از رانندگی در اواخر بعد از ظهر یا بین ساعات ۲ تا ۵ صبح که بیشترین تعداد تصادفات مرتبط با خواب آلودگی رخ می دهد، خودداری کنید تا سبب رفع خواب آلودگی حین رانندگی شوید. در این دوره های زمانی خواب عمیق رخ می دهد و سیستم عصبی فرد آرام است.
اگر این امکان پذیر نیست، در حین حرکت تا حد امکان مراقب علائم هشداردهنده ای ( دریفت کردن خطوط یا برخورد با نوارهای غوغایی ) باشید که نشان می دهد احساس خواب آلودگی دارید، باشید.
- رانندگی با سرعت بالا خستگی زودرس را به دنبال دارد پس توصیه می شود با سرعت مجاز رانندگی کنید تا انرژی بدنتان دیرتر تحلیل برود و اینگونه به رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک نمایید.
- خودداری از مشروبات الکلی و مواد مخدر و حتی دارو های خواب آور به رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک می کند. نوشیدنی های الکلی انتقال دهنده ی عصبی هستند و حالت اضطراب را تنظیم و کنترل می نمایند و در نتیجه سبب می شوند تا راننده هوشیاری اش را از دست بدهد. دارو های خواب آور و یا قرص های ضد آلرژی هم می توانند سبب خواب آلودگی در راننده شوند.
- قرص های ضد آلرژی باعث ایجاد احساس خواب آلودگی می شوند. قبل از رانندگی حتماً عوارض جانبی داروهای جدید را بررسی کنید و اگر این اثرات شامل خواب آلودگی است، به جای آن از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نمایید.
- توصیه می شود قبل از رانندگی حتما یک فنجان قهوه بنوشید تا میزان هوشیاری شما را در حین رانندگی بالا ببرد. قهوه می تواند برای سفرهای ۵ ساعته مفید باشد و به رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک کند.چای سبز و چای سیاه هم دارای کافئین بوده و می توانید آن را جایگزین قهوه نمایید.
توجه داشته باشید که قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار، انرژی موقتی را در بدن افزایش می دهند و بعد از اتمام اثرات کافئین، احساس خواب آلودگی مجدد به سراغتان خواهد آمد. مصرف یک یا دو فنجان قهوه همراه با یک چرت کوتاه کنار جاده توصیه می‌شود تا رفع خواب آلودگی حین رانندگی را داشته باشید،چرا که نوشیدنی‌هایی کافئین دار ممکن است به تنهایی هوشیاری کافی را در فرد ایجاد نکنند.
کافئین محبوب ترین (و قانونی) محرک جهان است. این می‌تواند شما را در بسیاری از بخش‌های دیگر روز که باعث خواب‌آلودگی شما می‌شود، سپری کند، پس چرا هنگام رانندگی آن را امتحان نکنید؟
- داشتن یک هم صحبت می تواند در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر باشد. حرف زدن سبب می شود تا خواب به سراغتان نیاید و هوشیار تر رانندگی نمایید.
- جویدن یا مکیدن تکه یخ می تواند خواب آلودگی را کم کند و در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر عمل نماید. البته این مورد توصیه نمی شود چرا که خوردن تکه یخ به سلامت دندان ها آسیب می رساند.
- نوشیدن آب در زمان رانندگی سبب رفع خواب آلودگی حین رانندگی خواهد شد. خوردن آب هوشیاری را در بدن بالا می برد و سبب افزایش نشاط در بدن خواهد شد.
- مصرف قند و شکر انرژی بدن را به سرعت بالا می برد ولی سبب افت فشار خون در فرد می شود. پس خودداری از خوردن تنقلات شیرین مانند شکلات در رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک می کند. توصیه می شود در حین سفر از خوردن فست فود اجتناب داشته باشید و غذاهای تازه مصرف کنید تا در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر عمل نماید.
- در حین رانندگی طولانی باید عضلات خود را یک به یک فعال نگه دارید تا جریان خون را در بدن بهبود بخشید. اگر پشت فرمان انجام حرکات کششی دشوار است حتما در زمان توقف خودرو این حرکات را انجام دهید تا رفع خواب آلودگی حین رانندگی را داشته باشید.
- مصرف ویتامین C می تواند سبب افزایش هوشیاری در بدن شود. مصرف قرص های ویتامین C سبب می شود تا خستگی به بدن راه پیدا نکند و اینگونه در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر باشد.
- گوش دادن به آهنگی که مورد علاقه تان نیست می تواند در رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک گر باشد. آهنگ مورد علاقه آرامش را در فرد افزایش می دهد و کاهش هوشیاری و افزایش خواب آلودگی در راننده را سبب می گردد.
- جویدن آدامس می تواند سبب شود تا خمیازه کمتر شده و اینگونه خواب از سرتان بپرد و اینگونه در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر عمل نمایید. توجه داشته باشید که جویدن زیاد آدامس می تواند سبب خستگی در راننده شده و نتیجه عکس داشته باشد.
- خوردن تخمه و میوه های خوشمزه می تواند در رفع خواب آلودگی حین رانندگی کمک کند. خوردن تخمه و میوه می تواند سبب سرحالی و نشاط در بدن شود.
- زمانی که هوا تاریک است و راننده در خودرو در فضای تاریک رانندگی می کند خود به خود هورمون ملاتونین ترشح می شود و خستگی و خواب آلودگی به سراغتان می آید. روشن کردن چراغ های داخل خودرو می تواند در رفع خواب آلودگی حین رانندگی موثر باشد.
باید گفته شود که این اقدامات به عنوان مداخلات کوتاه مدت می باشند، که اگر در موقعیت بالقوه خطرناکی قرار گرفتید، می توانید با انجام برخی اقدامات، خطر رانندگی در هنگام خواب آلودگی را کاهش دهید.
چگونه حین رانندگی هوشیار بمانیم؟
برای اینکه با هوشیاری رانندگی داشته باشید باید:
- قبل از رانندگی و یا در حین رانندگی، هرگز مشروب نخورید. الکل توانایی رانندگی شما را کاهش می دهد و خستگی را تشدید می کند. همچنین رانندگی تحت تأثیر الکل غیرقانونی است.
- در صورت امکان، مسافت های طولانی را به تنهایی رانندگی نکنید. با داشتن کمکی در کنار خودف کسی را خواهید داشت که با او صحبت کنید و یا می توانید به نوبت رانندگی داشته باشید.
- به اندازه کافی بخوابید. اگر شب قبل کمتر از ۸ ساعت خوابیده باشید، به احتمال زیاد پشت فرمان خسته و خواب آلود خواهید بود.
- سفر را به آخر شب موکول ننمایید چرا که در زمانی که بدن عادت به خواب دارد قطعا نمیتوانید رانندگی مطمئنی داشته باشید.
- پشت فرمان به طور مناسب بنشینید و مراقب وضعیت بدن خود باشید سر خود را بالا بگیرید و خم نشوید.
- در زمان رانندگی حداقل هر ۲ ساعت یکبار استراحت کنید. در مکانی که امن و پرجمعیت است برای قدم زدن و کشش عضلات بدن توقف کنید.
- اگر می توانید نوشیدنی کافئین دار بخورید، ۲ فنجان نوشیدنی کافئین دار مانند قهوه میل کنید.
