در صنعت خودروسازی از انواع یاتاقان ها یا بلبرینگ ها بهره گرفته می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن ها در موتور خودرو قرار دارد. یاتاقان موتور قطعه‌ای است که بین شاتون و میل لنگ قرار گرفته و از تماس مستقیم این دو قطعه و در نتیجه اصطکاک بین آن ها جلوگیری می‌کند. امداد خودرو اصفهان در این مقاله می خواهد شما را با این جواب سوال که یاتاقان زدن چیست و چه علائمی دارد؟ آشنا کند پس با ما در این مقاله همراه باشید.
یاتاقان زدن خودرو
در واقع یاتاقان ها و روغن موتور به طور همزمان از اصطکاک قطعات موتور کاسته و از خوردگی آن ها به دلیل تماس مستقیم جلوگیری می‌کنند. یاتاقان ها نه تنها از اصطکاک بین میل لنگ و سیلندر جلوگیری می‌کنند بلکه مانع ایجاد اصطکاک زیاد بین میل لنگ و شاتون نیز خواهند شد. هنگامی که دمای یاتاقان ها از حد تحمل آن ها فراتر رود و شکل اولیه خود را از دست بدهند دیگر قادر به انجام وظیفه خود نخواهند بود و به اصطلاح خودرو یاتاقان می‌زند.
آگاهی از دلایل و علائم یاتاقان زدن خودرو از اهمیت بسزایی برخوردار است چرا که بی‌توجهی به این وضعیت و ادامه رانندگی و فشار آوردن به موتور می‌تواند منجر به سوختن موتور و هزینه های گزافی شود. در برخی از موارد اگر ماشین یاتاقان بزند ممکن است روشن نشود و یا اگر روشن شود به سرعت خاموش گردد. با این حال در موارد خفیف‌تر ممکن است موتور همچنان روشن بماند اما با صدای غیرعادی و علائم دیگر خرابی همراه باشد.
تنظیم لقی عمودی بین سیلندر و میل لنگ اصطکاک بین این دو قطعه را کاهش می‌دهد. این امر به نوبه خود از سایش و خوردگی آنها جلوگیری می‌کند. یاتاقان همچنین از اصطکاک بین شاتون و میل لنگ جلوگیری کرده و مانع خوردگی آن ها می‌شود. اگر یاتاقان بیش از حد داغ شود دچار تغییر شکل شده و در صورت ذوب شدن می‌تواند باعث چسبیدن شاتون به میل لنگ و سوختن موتور شود.
یاتاقان زدن خودرو زمانی رخ می‌دهد که خود یاتاقان دچار مشکل شود. در این حالت صدای بسیار بدی از موتور به گوش می‌رسد و خودرو برای حرکت به نیروی زیادی نیاز دارد. این امر به دلیل افزایش شدید اصطکاک در موتور است. اگر در این شرایط موتور فورا خاموش نشود ممکن است آسیب جدی ببیند و بسوزد.
هرگونه عامل که منجر به تغییر شکل یا آسیب به یاتاقان ها شود به گونه‌ای که یاتاقان به میل لنگ بچسبد یا فاصله آن از میل لنگ بیش از حد شود لایه روغن دیگر قادر به پر کردن صحیح فضای خالی بین این دو قطعه نخواهد بود. در این وضعیت اصطلاحاً گفته می‌شود که موتور خودرو، یاتاقان زده است.
اگر یاتاقان با سطح میل لنگ تماس پیدا کرده و به آن بچسبد حرکت موتور (دوران میل لنگ) با مشکل مواجه شده و در نهایت موتور از کار خواهد افتاد. در صورتی که یاتاقان ها به دلیل خوردگی و سایش، ضخامت استاندارد خود را از دست داده و بیش از حد نازک شوند میل لنگ دیگر نمی‌تواند بدون لرزش به کار خود ادامه دهد زیرا لقی استاندارد آن از بین رفته و در هنگام کارکرد همواره صدایی شبیه به تق تق یا لق لق از ناحیه یاتاقان معیوب شنیده می‌شود.
به محض مشاهده و مواجهه با هر یک از علائم زیر در خودرو، از رانندگی خودداری کرده و سریعا با امداد خودروی اصفهان تماس حاصل فرمایید تا سریعا کارشناس مربوطه به محل اعزام و مشکل یاتاقان زدن خودرو را برایتان رفع کند. متاسفانه در مواردی رانندگان پس از مشاهده این علائم بی‌توجهی کرده‌اند که سهل‌انگاری در این زمینه می‌تواند منجر به یاتاقان زدن موتور و تحمیل هزینه های سنگین تعمیر خودرو شود.
علائم یاتاقان زدن موتور خودرو
به محض اینکه با علائم زیر که مربوط به مشکل یاتاقان زدن خودرو است مواجه شدید حتما از رانندگی با خودرو دست بکشید و با امداد خودرو اصفهان تماس حاصل فرمایید تا سریعا به محل آمده و مشکل یاتاقان زدن خودرو را رفع نماید. علائم خرابی یاتاقان را می‌توان به شرح زیر می باشد:
صدای لق لق یا تق تق موتور
که این صدا معمولا هنگام گاز دادن یا شتاب گرفتن خودرو به گوش می‌رسد. در دور آرام موتور (۹۷۰ دور در دقیقه)، هیچ صدایی از موتور شنیده نمی‌شود. با افزایش دور موتور از ۱۲۰۰ دور در دقیقه به بالا صدای یاتاقان های متحرک به وضوح شنیده می‌شود که این صدا شبیه به برخورد دو قطعه فلزی به یکدیگر است و به صورت تق تق شنیده می‌شود.
قفل شدن موتور
در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی‌شود. در صورت شنیدن صدای تق تق از موتور خودرو هنگام گاز دادن و افزایش دور موتور احتمال بروز مشکل در یاتاقان‌های خودرو وجود دارد. در این وضعیت توصیه می‌شود خودرو را متوقف کرده و بلافاصله با تعمیرکار تماس بگیرید. در غیر این صورت خودرو را بدون روشن کردن موتور به نزدیک‌ترین تعمیرگاه مجاز و معتبر جهت انجام تعمیرات منتقل کنید.
توصیه می‌شود که با مشاهده هر یک از این علائم، از رانندگی خودرو پرهیز کرده و در اسرع وقت نسبت به رفع مشکل اقدام نمایید. امداد خودرو اصفهان از جمله امداد خودرو های معتبر در ایران است که به راحتی می توانید با یک تماس به آن دسترسی داشته باشید و کارشناس مذکور را در محل داشته باشید. توجه داشته باشید که بی‌توجهی به این علائم می‌تواند منجر به هزینه های سنگین و مشکلات جدی‌تر شود.
روشن شدن چراغ چک روغن
روشن شدن چراغ چک خودرو علامت اخطار و هشدار است و می تواند یکی از علت های روشن شدن آن چراغ چک خودرو، یاتاقان زدن خودرو باشد و شما را پیگیر برای رفع عیب در خودرو کند.
کاهش قدرت موتور خودرو
در صورتی که حس می‌کنید خودروی شما مانند گذشته پرقدرت نیست و شتاب آن مطلوب نمی‌باشد ممکن است یاتاقان ها دچار مشکل شده باشند.
توجه داشته باشید که هر یک از این علائم به تنهایی می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. با این وجود، به محض مشاهده هر یک از این نشانه‌ها به تنهایی یا به صورت همزمان لازم است خودروی خود را بدون روشن شدن به تعمیرکار نشان دهید. برای این کار
به یاد داشته باشید که ادامه رانندگی در این شرایط، وضعیت را وخیم‌تر کرده و ممکن است قطعاتی مانند میل لنگ یا یاتاقان‌ها دیگر قابل تعمیر نباشند و نیاز به تعویض پیدا کنند که این امر هزینه‌های زیادی را به دنبال خواهد داشت.
در صورتی که راندمان خودرو کاهش یافته و شتاب آن مطلوب نیست، ممکن است یاتاقان ها دچار مشکل شده باشند. اهمال در این خصوص می‌تواند منجر به تشدید مشکل و آسیب به قطعات دیگر مانند میل لنگ یا یاتاقان ها شود که در این صورت حتی با تراشکاری نیز قابل اصلاح نخواهند بود و نیاز به تعویض قطعات و افزایش هزینه ها خواهد بود.
علت یاتاقان زدن موتور خودرو
یاتاقان‌ها قطعاتی هستند که بین قطعات متحرک موتور قرار می‌گیرند و حرکت نرم و روان آنها را تسهیل می‌کنند. برای عملکرد صحیح یاتاقان‌ها نیاز به روغن‌کاری مناسب است. روغن علاوه بر کاهش اصطکاک به خنک کردن یاتاقان‌ها نیز کمک می‌کند. هر عاملی که مانع از رسیدن روغن به یاتاقان‌ها به میزان کافی و با فشار مناسب شود، می‌تواند به آنها آسیب برساند و یاتاقان زدن موتور خودرو را سبب گردد. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نقص در عملکرد پمپ روغن
پمپ روغن وظیفه پمپاژ روغن به اجزای موتور را بر عهده دارد و خرابی آن می‌تواند منجر به کاهش فشار روغن و در نتیجه آسیب به یاتاقان‌ها شود.
استفاده از روغن بی کیفیت
استفاده از روغن بی کیفیت و نامرغوب و همچنین دیر عوض کردن روغن می تواند روغن را لجنی کرده و اینگونه با ایجاد رسوب و جرم قطعات خودرو جرم گرفتگی پیدا کنند و در کار روغن کاری اخلال ایجاد شده روغن کاری صحیح یاتاقان ها به خوبی انجام نمی گیرد و یاتاقان ها در شرایط بدی قرار می گیرند.
وجود آلودگی در یاتاقان ها
وجود آلاینده‌ها و ذرات خارجی که بر سطح یاتاقان سبب سایش و خرابی در یاتاقان خواهد شد. قطعات آلوده به گرد و غبار، آب‌بندی نامناسب، روان‌کننده‌های آلوده، ذرات فلزی ناشی از سایر قطعات که توسط روان‌کننده‌ها به یاتاقان منتقل می‌شوند، همه و همه سطح یاتاقان را خشن کرده و کند شدن یاتاقان را سبب می گردد که بر اثر سایش زیاد لقی بیش از حد را در یاتاقان ایجاد می کند.
ذرات خارجی موجود بر سطح یاتاقان‌ها، فرسودگی زودرس این قطعات را به دنبال دارند. ذرات ساینده، روند تخریب یاتاقان را تسریع کرده و با ایجاد سطوح ناهموار، عملکرد آن را مختل می‌کنند. سایش بیش از حد نیز منجر به لقی بیش از اندازه یاتاقان خواهد شد.
آلودگی روغن و فیلتر
روغن موتور و فیلتر آن با گذشت زمان دچار آلودگی می‌شوند و این آلودگی می‌تواند مانع از جریان صحیح روغن و رسیدن آن به یاتاقان‌ها شود. وجود هرگونه ناخالصی مانند ذرات فلز یا گرد و غبار در روغن می‌تواند باعث سایش و آسیب به یاتاقان‌ها شود. مخلوط شدن آب و روغن (که معمولا ناشی از سوختن واشر سرسیلندر است) می‌تواند باعث کاهش خاصیت روانکاری روغن و آسیب به یاتاقان‌ها شود.
کمبود روغن موتور می‌تواند ناشی از نشتی یا تبخیر روغن باشد و در هر صورت منجر به عدم رسیدن روغن کافی به یاتاقان‌ها و آسیب به آن ها می‌شود. داغ شدن موتور (به دلایل مختلف مانند نشتی آب رادیاتور، خرابی فن، و غیره) می‌تواند باعث کاهش خاصیت روانکاری روغن و آسیب به یاتاقان‌ها شود. یاتاقان زدن که به معنای آسیب دیدن یاتاقان‌های موتور است می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
یکی از دلایل اصلی آن، افزایش بیش از حد دمای یاتاقان‌ها است. این افزایش دما می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که یکی از آن هابی آب ماندن موتور است.
رانندگی با دور موتور بالا
رانندگی طولانی مدت با دور موتور بالا (نزدیک به محدوده قرمز) می‌تواند فشار زیادی به یاتاقان‌ها وارد کند و باعث آسیب آن ها شود. یکی از دلایل اصلی خرابی و فرسودگی یاتاقان‌ها که اغلب توسط رانندگان نادیده گرفته می‌شود نحوه رانندگی است. رانندگی صحیح به این صورت است که دور موتور از محدوده قرمز رنگ که نشان دهنده دور موتور بیش از حد مجاز است دور بماند و حتی به آن نزدیک هم نشود.
وقتی شما به طور مداوم با دور موتور بالا رانندگی می‌کنید، فشار زیادی به یاتاقان‌ها وارد می‌شود. این فشار می‌تواند باعث موارد زیر شود. دور موتور بالا باعث افزایش اصطکاک بین یاتاقان‌ها و میل لنگ می‌شود. این اصطکاک می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد یاتاقان‌ها و آسیب دیدن آنها شود. رانندگی مداوم با دور موتور بالا، عمر مفید یاتاقان‌ها را کاهش می‌دهد و باعث فرسودگی زودرس آنها می‌شود. فشار زیاد و گرمای ناشی از دور موتور بالا می‌تواند باعث تغییر شکل یاتاقان‌ها شود و عملکرد آنها را مختل کند.
فرسودگی و طول عمر بالای قطعه
علاوه بر موارد ذکر شده فرسودگی و طول عمر یاتاقان‌ها نیز می‌تواند منجر به از کارافتادگی یا شکستگی آن ها و در نتیجه بروز مشکلات جدی شود.
توجه داشته باشید که یاتاقان زدن می‌تواند عواقب جدی برای موتور داشته باشد و در صورت مشاهده هرگونه نشانه از آن، باید فورا دست از رانندگی بکشید و با یدک کش معتبری چون امداد خودرو اصفهان تماس حاصل فرمایید تا مشکل را در محل برایتان رفع نماید.
چگونه از آسیب به یاتاقان‌ها جلوگیری کنیم؟
سعی کنید در محدوده مجاز دور موتور رانندگی کنید و از رسیدن به محدوده قرمز خودداری کنید. اگر صدای غیرعادی از موتور می‌شنوید به خصوص در دور موتور بالا، ممکن است مشکلی در یاتاقان‌ها وجود داشته باشد. در این صورت با امداد خودرو اصفهان که قابل اعتماد است تماس بگیرید.
روغن موتور تمیز و با کیفیت نقش مهمی در کاهش اصطکاک و محافظت از یاتاقان‌ها دارد.
